امير مؤمنان، علي (عليه السلام) :‌ مؤمني كه قرآن مي خواند مثل ترنج است كه هم خوش بوست و هم خوش مزه؛ مؤمني كه قرآن نمي خواند مثل خرماست كه طعمي خوش دارد، اما رايحه ندارد.شرح نهج البلاغه/ابن ابي الحديد/ج10/ص20

ای مؤمنان، وقت تنگ است؛ دلها را زنده کنید

﴿ الَم يَأنِ لِلَّذينَ ءامَنوا اَن تَخشَعَ قُلوبُهُم لِذِکر اللهِ وَ ما نَزَل مِنَ الحَقِّ﴾

 آیا مؤمنان را وقت آن نرسیده است که دلهایشان به یاد خدا و برای آنچه از حق نازل شده است خاشع شود...

 "تخشع" از ماده خشوع، به معنای حالت تواضع و ادب جسمی و روحی است که در برابر حقیقت علم یا شخصی بزرگ به انسان دست می دهد. جالب اینجاست که قرآن گروهی از مؤمنان را مخاطب قرار داده و سرزنش کرده است که چرا در برابر خدا و آیات الهی خشوع نمی کنند و در غفلت و بی خبری اند و دلهای آنان را قساوت و غفلت گرفته است.

 امام علی (ع) فرمودند: « در غفلت آدمی همین بس که عمر خود را در راه چیزهایی که او را نجات نمی دهد هدر دهد.»؛ و نیز فرموده اند: « هر که نفس خود را حسابرسی کند سود بَرد، و هرکه از آن غفلت ورزد زیان بیند.»

 جناب لقمان در اندرز به فرزندش فرمود: « غافل ترین مردم کسی است که از دگرگونی احوال دنیا پند نگیرد.»؛ و نیز به ابوذر فرمودند: «قصد انجام دادن کار نیک کن، هر چند آن را به کار نبندی، تا در زمره غافلان نوشته نشوی.»؛ و نیز فرمودند: « در شگفتم از کسی که او غافل است و از او غافل نیستند (خداوند و ملائکه اش!) و در شگفتم از کسی که در پی دنیاست، در صورتی که مرگ در پی اوست! و در شگفتم از کسی که دهانش را به خنده می گشاید، در حالی که نمی داند آیا خداوند از او خشنود است یا ناخشنود.»¹

 پی نوشت :

 1. همه روایات در میزان الحکمة، باب غفلت، آمده است.

 سفارش های پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم به امــیــرالــمــؤمــنــیــن عـلـی عـلـیـه الـســلام :

 یا علی!

 فقری از نادانی بدتر و مالی از عقل سودمندتر و تنهایی  و غربتی از خودپسندی وحشتناکتر نیست.

 هیچ عملی چون عاقبت اندیشی و هیچ پرهیزکاری ای چون خودداری(از گناه) و هیچ حسب و نسبی چون خوشخویی نیست.

 آفت گفتار، دروغ و آفت علم، فراموشی و آفت سخاوت، منت است.

مأخذ : تحف العقول،حرّانی،ص23.